Schuiftitels

Roy was afgelopen woensdag (18 mei) te gast bij het ‘DWDD van het oosten’ (En Dan Nog Even Dit) om over het boek te vertellen. Voordat hij zijn licht moest laten schijnen over het nieuwe decor van het RTV-Oost Journaal, liet Roy een mooie schuiftitel zien van Jos van Grieken. De nalatenschap van Van Grieken is in beheer bij het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid en daarin zitten een aantal van dit soort bewegende titelkaarten. Het was een beproefde en zeer effectieve methode om iets van beweging aan een grafisch ontwerp toe te voegen. De toneelmeester hield de titelkaart voor de camera en door de schuifjes, draadjes of ijzerdraadjes te bedienen, verscheen in beeld de gewenste beweging. Zo werden voetbaluitslagen bekend gemaakt, vliegroutes uitgestippeld en -zoals Roy hieronder laat zien- op deze manier kon Magere Hein zijn klok laten luiden.

Get Microsoft Silverlight
Roy van Vilsteren te gast in En Dan Nog Even Dit op 18 mei” (begint na 11 minuten)

Helaas weten we verder nog niet zo heel veel over Jos van Grieken. Bij zijn collectie zit geen documentatie, er staan geen namen, data of programmatitels op de illustraties, er is zelfs niet bekend door wie en wanneer de schenking is gedaan. We weten wel dat hij als graficus is begonnen bij een KRO-nieuwsprogramma -een voorloper van het NTS Journaal- in de jaren vijftig. Hij werkte ook bij een productiebureau dat educatieve ‘klankbeelden’ maakte; combinaties van film, dia’s en geluidsopnames. Hij had dus al ervaring opgedaan met bewegende grafiek toen hij bij de NTS grafische afdeling in dienst kwam. Zijn collega’s herinneren hem vooral als iemand met een talent voor kalligrafie (zie ook deze post over Jos van Grieken: dreiging). Maar we weten dus niet voor welke programma’s hij de onderstaande live-animaties heeft gemaakt. Wat opvalt aan veel van zijn werk is dat niet alles in het 4:3 televisieformaat is (zoals de middelste titelkaart). Zijn deze afbeeldingen dan wel gebruikt voor televisie? Wie het weet mag het zeggen…

Schuiftitels van Jos van Grieken, collectie Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid

Dreiging

Zoals we al hebben gezien bij de titelrollen van Marcel van Woerkom, werden aangekochte buitenlandse programma´s in de jaren zestig vaak voorzien van Nederlandse titel en aftiteling. Jos van Grieken, een zeer goede kalligraaf maakte er ook een heleboel. Uit zijn nalatenschap (in beheer bij het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid) komen onderstaande voorbeelden.