Vandaag werd het Eurovisie-decor onthult. Het decor wat nu in Ahoy staat verschilt nogal van de impressies die we eind 2020 te zien kregen. Ik vond het lastig om daar een oordeel over te vellen, het was summier en leek mij wat leeg. Tegelijkertijd had Florian Wieder uitgelegd dat dát ook het concept was, hij had zich naar eigen zeggen laten inspireren door het vlakke Nederlandse landschap en de horizon. Nou ja, dat vertaalde zich dus in een langgerekt podium met daarachter een langgerekt scherm. Het leek mij een uitdaging om daar interessante televisie van te maken, maar het was doordat het zo uitgekleed was -Wieder noemde het ook ‘anti-design’-, in ieder geval een opvallend ontwerp, iets waarmee Nederland zich als land van innovatie en design op de kaart zou gaan zetten. Pijnlijk wel dat dat blijkbaar met een niet-Nederlandse decorontwerper moest.

Maar wat nu in Rotterdam staat, waarvan hierboven een foto, heeft weinig meer te maken met de soberheid van het ontwerp van vorig jaar. Podium en scherm zijn kleiner geworden, of beter gezegd; in elkaar gedrukt, waarbij ze meer driehoekig dan langwerpig zijn geworden. De zitjes voor de landen (de ‘green room’) staan prominent voor het podium, want er mag maar beperkt publiek aanwezig zijn bij de shows.

Ik zie veel verschillende vormen en lijnen door elkaar en dat is al geen goed begin. Het podium heeft een soort high-tech gestroomlijnde sci-fi zijvleugels, die waren er eerder ook al, maar vallen nu meer op omdat het hoofdpodium korter is. Roland de Groot, die vandaag te gast was en een rondleiding kreeg in Ahoy, merkt op dat deze vleugels er prachtig uitzien, maar dat ze in geen enkel shot te zien zullen zijn. Auw. Het formaat van het podium en scherm is sinds 1984, de laatste keer dat De Groot een Eurovisie Songfestival-decor ontwierp gigantisch veel groter geworden, van 10 naar 100 meter. Maar de shots… die zijn maar van 3:4 naar 9:16 gegaan. Op een medium close anno nu zie je niet wezenlijk veel méér van het decor dan op een medium close uit 1984. En uiteindelijk is de keuze; de artiesten zien optreden of de zijvleugels van het decor in beeld brengen?

De vorm van het scherm is opvallend en heeft wel iets van een vlieger die op het strand is gestort en door tweeën is gebroken. Of is het de staart van een walvis? Nee natuurlijk, de kleur blauw…., dit is de staart van een KLM-vliegtuig dat recht in zee stort, dat verklaard ook de zijvleugels. Of toch, de vorm sluit aan bij de vorm van Ahoy zelf, en verschillende mensen wezen me op de gelijkenis tussen het hoofdpodium en de voorgevel van Ahoy. Alle moderne architectuur in Rotterdam… en dan kiezen voor Ahoy als inspiratie. Origineel is het wel. Anti-design is het absoluut!

De opvallendste vormen, de staart en de zijvleugels, komen niet terug op andere plekken in de ruimte. In tegenstelling tot de scherpere hoeken van het hoofdpodium-gedeelte hebben de vierkante green room-zitjes juist weer afgeronde hoekjes. Sommige zitjes zijn recht en sommige schuin naar het podium gericht en omdat de verdeling niet symmetrisch is, oogt het rommelig op de vloer. Dat komt door de vorm en plaatsing van catwalk en tweede podium, die overigens, in tegenstelling tot hoofdpodium en achterscherm niet driehoekig maar rechthoekig en vierkant zijn. En waar hoofdpodium en scherm volstrekt symmetrisch zijn, staan catwalk en tweede podium juist schuin in de ruimte, vandaar die gekke verdeling van de zitjes. De catwalk staat gelukkig wel in lijn met het linker deel van het hoofdpodium. Maar wat is nu de bedoeling? Moeten beide delen ( hoofdpodium-deel en catwalk + tweede podium) nu bij elkaar passen of juist niet? Het is nu van beide een beetje en dat is dus nét niets.

Het decor schijnt verder nog vol met ‘hidden gems’ te zitten, zoals het eerder onthulde haakse doorzichtscherm. Bekend is ook dat het scherm achter het hoofdpodium open zal gaan. En voor het scherm vliegen nog kleinere langwerpige schermpjes, wolken wellicht? En dan komen er nog augmented reality sets en losse AR-elementen overheen. In een ogenschijnlijk eenvoudig decor, zouden dat waarschijnlijk echt verrassingen zijn. Maar blijft dat overeind als de basis zo’n rommeltje is? Ik mis dat waar Florian Wieder nu juist zo sterk in is; een uitermate versimpelde vorm die een uitermate versimpelde representatie van het land is: de ster/driehoek in Israel die overal in verwerkt zat, de ronde boeg/bogen voor Portugal. Het centrale concept is letterlijk met één of twee woorden uit te leggen. Daarbinnen kan dan per liedje van alles gebeuren, maar er is één basisvorm die je als het ware ankert aan de plek waar de show vandaan komt. Dat is hét kernelement van het Eurovisie Songfestival: verscheidenheid in samenhang. De horizon heeft als basisconcept weinig beeldende en onderscheidende kracht om die samenhang te creeëren, misschien té weinig. Wieder heeft het zich daar knap lastig mee gemaakt. Het is spijtig dat het hem niet is gelukt om zijn concept te bewaken en te verdedigen tegen de rommeltjes en lampjes die er nu met de haren bijgesleept zijn. Hoewel hij zijn best doet om het een en ander uit te leggen, beklijft vooral de korte typering van Head of Production Erwin Rintjeman: het beeld van een ‘candy shop’.

Tot slot; de manier waarop het EuroVision-logo twee maal op het achterscherm is geplaatst, belooft niet veel goeds voor wat we aan graphics op dit scherm kunnen verwachten, dít ziet er in ieder geval niet uit. Het het taartdiagram-logo in het midden springt er op alle foto’s wat mij betreft uit, helaas niet om de juiste reden. Aan het logo mankeert namelijk niets, dat heeft een sterk verhaal en is opvallend, precies wat ons belooft was: Dutch design en Nederlandse innovatie enzovoorts. Juist daarom detoneert het verschrikkelijk met het willekeurige allegaartje er omheen. En dat in deze foto-op is gekozen is voor oranje en fuchsia lichtaccenten spreekt ook boekdelen. Van alle kleuren in het kleurrijke logo, zijn oranje en fuchsia respectievelijk nauwelijks en helemaal niet vertegenwoordigd.

Ik zie in deze presentatie van het decor twee dingen: 1) Een opeenstapeling van compromissen, bezuinigingen, aanpassingen en gemiste kansen waartussen iets van een concept of visie geheel verloren is gegaan. 2) Drie disciplines (grafisch, decor en licht) die compleet hun eigen ding aan het doen zijn en zich niets aantrekken van het idee dat ze samen een televisieshow moeten maken. Als Florian Wieder in dit filmpje het compliment van de presentatrice weerspreekt, ‘I don’t know if it’s a masterpiece’, dan vermoed ik dat dat geen kwestie is van beleefde bescheidenheid.

Je mag een decor eigenlijk pas na uitzending echt beoordelen. Dus ik wacht in spanning af, misschien komt het helemaal goed en blijkt wat nu een neerstortend vliegtuig lijkt, ineens een prachtige zwaan.