Antoni Muntadas – The Last Ten Minutes II

Op vakantie kijk ik ook altijd even televisie. Zelfs al versta je er niets van, het blijft leuk om verschillen en overeenkomsten te zien. Toon mij uw televisie en ik zeg u wie u bent. Op een tweede tussenstop naar de vakantie bestemming zag ik een installatie van de Spaanse videokunstenaar Antoni Muntadas die precies ging over deze relatie tusen televisie en nationale cultuur. Hij zette drie televietoestellen naast elkaar waarop de laatste tien minuten van televisiestations uit Sao Paulo, Buenos Aires en New York speelden, gevolgd door opnames van het straatbeeld in genoemde steden. In 1977 maakte Muntadas een tweede versie voor de Dokumenta 6 in Kassel met televsie uit New York, Kassel en Moskou. Deze versie is, inclusief documentatie, te zien in het Reina Sofia in Madrid.

De installatie, gemaakt en vertoont in het midden van de Koude Oorlog nodigt uit tot vergelijken:  de mensen in New York (waarschijnlijk Harlem of Brooklyn) zien er heel anders uit dan de mensen op straat in Moskou. Amerikaanse televisie sluit af met een religieuze dagsluiting en het volkslied. In Duitsland gaat men slapen met het laatste nieuws, weerbericht en programmaoverzicht. En vreemd genoeg sluit Rusland af met een onhoorbare omroepster met een mannelijke commentaarstem.

Muntadas zou zijn installatie eindeloos kunnen blijven vernieuwen en aanpassen. Lijken televisiestations steeds meer op elkaar wat betreft programmering en continiuity? Hoe zit het met uitingen van nationale identiteit (het volkslied), en zijn er uberhaubt nog ergens op de wereld omroepsters? Maar de belangrijkste vraag voor het maken van een versie van nu is natuurlijk: zijn er nog wel last minutes te vinden? Bestaan er nog tv-stations die ‘s nachts op zwart gaan?