Voorlopig geen nieuwe uitzendingen Sesamstraat

Het mooie kinderprogramma Sesamstraat dreigt voorgoed te stoppen. Eind 2015 verdween het programma van de televisie, maar online weten jonge kinderen (en hun ouders) het programma niet goed te vinden. Het is vanwege de Amerikaanse licentiekosten en hoge productiekosten een duur programma om te maken. De NPO besloot daarom de komende twee jaar geen nieuwe opnames meer te maken. Het programma blijft bestaan, maar zal samengesteld worden uit oude liedjes en fragmenten.

Voor Vorm van vermaak (2011) zochten Roy en ik ter illustratie van de grote verscheidenheid aan illustratie- en animatiestijlen en -technieken voorbeelden met opruimen, poetsen en wassen als onderwerp. Op (YouTube zijn nog veel meer animaties over alle mogelijke onderwerpen te vinden, bekijk ze hier.)

En dit schreven Roy en ik in Vorm van vermaak (2011) over Sesamstraat:

SESAMSTRAAT: NOS, NPS, NTR, vanaf 1976 

Sesamstraat is van oorsprong een Amerikaans programma. Met een duidelijk opvoedende taak; ouders hebben niet altijd meer de tijd om hun kinderen verhaaltjes voor het slapengaan te vertellen, en leerzame spelletjes te spelen met hun peuters en kleuters. Sesamstraat neemt die taak op zich, met een mix van korte sketches met poppen en acteurs, liedjes en verhaaltjes. Het blijkt een succesvolle formule die in veel landen aanslaat en in 1976 start de Nederlandse versie. Er komt een Nederlandse Sesamstraat, een echte straat met het winkeltje van Sien. Verder is er een Nederlandse Pino en de hond Tommie. Een deel van de poppenfilmpjes, zoals Bert en Ernie komen rechtstreeks uit Amerika – met Nederlandse stemmen. De rest van de liedjes, versjes en verhaaltjes zijn van Nederlandse bodem. 

Een illustrator die vanaf het begin voor Sesamstraat werkt, is Jet Boeke. Haar illustraties van Dikkie Dik met teksten van Arthur van Norden zijn echt bedoelt als verhaaltjes voor het slapen gaan. Ze plakt ze in grote kartonnen boeken. Die worden door een van de acteurs (meestal Frank Groothof) in Sesamstraat aan kinderen voorgelezen. Op haar website vertelt Boeke: ‘Nadat de Dikkie Dik-prentenboeken een paar jaar op televisie verschenen waren, kwam er vraag naar in de boekwinkels. De mensen zien het op de tv en denken dan dat die prentenboeken ook te koop zijn, natuurlijk’. De Dikkie Dik verhaaltjes worden zo echte prentenboeken. 

Daarnaast maakt Sesamstraat veel gebruik van de illustratoren van de NOS Grafische Afdeling. De teksten (er werken voor Sesamstraat zo’n 60 verschillende tekstschrijvers) komen binnen bij Hans de Cocq en die verdeelt ze weer onder zijn collega’s (Henk Vermolen, Arie Teunissen, Johan Volkerijk, Ton Holst en hijzelf) en studenten die stage lopen op de afdeling. Het is geen haastklus: Sesamstraat-opnames zijn maar een paar keer per jaar. Op dat moment neemt het team alle geschreven scènes, liedjes en verhaaltjes op. Daarna voegt de redactie de korte filmpjes samen op thema tot echte afleveringen. Het kan dus goed dat een ouder filmpje opnieuw gebruikt wordt en dat een nieuw gemaakt filmpje pas een jaar later op de televisie is. 

Monique Korteweg neemt in 1992, als De Cocq met pensioen gaat, de coördinatie van Sesamstraat over. Ze werkt voornamelijk met freelancers. Christa Moesker, Georgien Overwater en Wouter van Reek bijvoorbeeld zijn ontwerpers waar ze vaak liedjes en verhaaltjes geeft. ‘Ik weet dat het goed is en ze hebben alle drie een unieke stijl,’ aldus Korteweg. De persoonlijke stijl van de illustrator of animator is het belangrijkste, de mate van beweging in hun werk is ondergeschikt. ‘Ik vraag een illustrator vaak: wat wil je laten bewegen? Dat geeft een heel ander resultaat dan wanneer je een animator vraagt een animatie te maken; dan beweegt gelijk alles. Voor kinderen hoeft het namelijk niet allemaal zo druk. Hele eenvoudige animaties staan veel dichterbij de belevingswereld van kinderen. Die knippen ook poppetjes uit en bewegen ze op dezelfde manier’. De verscheidenheid aan vormen en stijlen prikkelt bovendien de smaak en de fantasie van kinderen. Sesamstraat heeft dus ook op esthetisch vlak een opvoedende rol. 

Sesamstraat heeft geen aftiteling. Korteweg: ‘De kinderen zien al de hele dag overal tekst die ze niet begrijpen. Maar niet in Sesamstraat, want dat is hun programma’. 

Decors van Dorus: Sesamstraat

Dorus van der Linden vertelt over zijn decors. Deze keer over de twee decors voor Sesamstraat (NOS), één op lokatie in Thorn (1976) en één in de studio in Bussum (1977).

Dorus: “Na een eerdere, mislukte poging (Sesamplein) kwam Ton Hasebos (regisseur kinderprogramma’s bij de VPRO zoals Kabouter Kandelaar) met een nieuwe opzet voor een Nederlandse versie van het Amerikaanse programma Sesame Street. De opnamen daarvan zouden plaatsvinden in het Limburgse “witte” stadje Thorn, omdat -zoals werd beweerd- Ton Hasebos daar een buitenhuisje bezat. In en aan een gerestaureerd monument (te zien op bvenstaande foto’s) werden decor-elementen en een ruime hoeveelheid rekwisieten aangebracht.”

“Er kwam een winkeltje voor Sien, een werkplaats voor Piet en een groot nest voor Pino. De rekwisieten werden verzorgd door Jan Jonker persoonlijk (zelfs met hulp van zijn vrouw).”

“Ton Hasebos vroeg mij voor de opnamen of ik niet een ‘handyman’ voor hem wist, iemand die tijdens de opname kunst- en vliegwerk kon verichten met betrekking tot handrewisieten. Omdat mijn jongste broer Stef dat jaar was afgestudeerd aan de academie voor expressie in Utrecht, heb ik hem aanbevolen. Op de set ontdekte Ton dat mijn broer ook les had gehad in poppenspel en uit een oude bontjas van mevrouw Hasebos was ‘Tommie’ geboren.”

“Een aantal jaren heeft mijn broertje in Sesamstraat ‘Tommie’ gespeeld. Ook zijn vriendin cabaretiere Marijke Boon, heeft nog meegespeeld als Tommie’s vriendin ‘Troel’. Ze speelden ook nog in het tweede decor, door mij ontworpen in studio IIIB in Bussum. Van dit decor bestaat de maquette nog, die staat bij Beeld en Geluid in het depot (zie de foto’s hieronder).”

 Aanvulling september 2015: Beeld en Geluid heeft de maquette in 2014 opnieuw gefotografeerd, deze is hier te zien in.beeldengeluid.nl