In Museum Hilversum wordt op dit moment een kleine tentoonstelling gehouden in verband met het 60 jarig jubileum van de Nederlandse televisie. Te zien zijn lepeltjes, pennen, vlaggetjes, suikerzakjes en allerlei andere parafernalia van de omroepverenigingen. Én deze titelrol.

De aftiteling is gemaakt voor liedjesprogramma ‘Zeg maar Jacco’ van de NCRV uit 1965. Jacco van Renesse zingt liedjes in het Nederlands, Frans, Duits en Engels, alleen of met een muzikale gast.

Het aardige aan deze titelrol van Ton Holst (1931 – 2006) is -naast dat hij heel erg leuk is- dat er een boodschap voor de regisseuse (Kitty Knappert) bovenaan de rol staat (‘Na gebruikt deze titelrol retour grafische afdeling/ Verboden poppetjes uit te knippen’). Dit soort mooi grafisch materiaal werd heel vaak meegenomen door mensen in de studio. Dat was niet leuk voor de grafici: je werkt dagen aan zo’n rol, hij is een minuutje op televisie en dan ben je hem kwijt. Knappert had een eerdere rol van Holst mee naar huis genomen voor haar dochtertje; die knipte alle poppetjes eruit om mee te spelen! Holst was ‘not amused’ vandaar de expliciete boodschap op de rol.

Wat verder opvalt is dat de rol in kleur is, terwijl hij in 1964 is gemaakt en uitgezonden, ver voor de komst van kleurentelevisie. De grafici (en ook de decorontwerpers en schilders) waren beperkt tot zwart, wit en grijstinten, maar dat is natuurlijk best wel saai om mee te werken. Dus gingen grafici gewoon af en toe met kleur werken. Het enige waar ze rekening mee moesten houden is de vertaling van kleur naar grijs, sommige kleuren (oranje en groen bijvoorbeeld) hebben dezelfde grijswaarde, dus die kunnen niet naast elkaar.

Wat ook opmerkelijk is: het programma zelf is bewaard gebleven. Halverwege de jaren vijftig begon men uitzendingen ook op film op te nemen. Dan kon een programma van te voren opgenomen worden of zelfs op een later tijdstip nog eens herhaald worden. Een grote verbetering ten opzichte van de periode dat alles live op de buis moest! In het programma zijn verschillende tussentitels en illustraties van Holst te zien. Van deze tussentitels bestaan alleen nog op film, want fysiek zijn ze niet bewaard gebleven.

Titel die het volgende liedje aankondigt.

Bovenstaande illustraties komen in beeld bij een liedje over een jongen die verliefd is op zijn juf. Als hij erachter komt dat ze al een man heeft, is de liefde snel weer over.

Het liedje “Je suis sous” wordt geintroduceerd door een horizontale titelrol met dansende mannetjes. Waarschijnlijk was al dit programmamateriaal ook in kleur, net als de rol met aftiteling.

Maar… de aftiteling staat helemaal niet op film! Jacco zingt zijn laatste noten en verlaat het beeld. De muziek loopt nog ongeveer een minuut door maar in beeld zien we een lege studio.  Waarschijnlijk had dit te maken met mogelijk hergebruik en hermontage van het programma. Dan zou er natuurlijk een nieuwe aftiteling op die plek ingemonteerd kunnen worden.

Het is dus maar goed dat Holst erop heeft gestaan dat de titelrol terug kwam naar de grafische afdeling. Want nu kunnen wij er ook nog van genieten.

De titelrol hangt nu in Museum Hilversum en is daar tot 23 oktober gratis te bekijken.

De parafernalia komen uit de collectie van Museum Hilversum en het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid. Ton Holst schonk de titelrol in 1999 aan het toenmalig Omroepmuseum (nu Beeld en Geluid). Dit soort titelrollen zijn vanwege hun formaat  en kwetsbaarheid lastig om tentoon te stellen. Snel op bezoek bij Museum Hilversum dus!

Bekijk ook een andere titelrol in kleur van Ton Holst op deze site, deze staat hier.

Bron: Collectie Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid.