Tag Archives: storyboard

Allereerste VARA-haan

Posted on by
2

Peter Zwart ca. 1951

Voor het uitroepteken was de haan lange tijd het symbool van de VARA. De radio-uitzendingen van de socialistische radio omroep begonnen met het kraaien van de haan. Dat geluid symboliseerde de nieuwe dageraad, een hoopvol optimisme naar een toekomst waar socialistische idealen waarheid zouden worden. Toen men voor de eerste VARA televisie uitzending een herkenningsfilmpje nodig had was de haan dan ook een logische hoofdrolspeler.

Peter Zwart maakte dit filmpje voor de VARA. Zwart werkte rond die tijd ook bij Studio Geesink, ook wel bekend als Dollywood. De studio waar men reclamefilms maakte voor Phillips, Bols en internationale klanten. Die poppenanimaties waren meestal heel vermakelijk en ludiek: voetballende bierflesjes, dansende sinaasappelen. Ze worden nu allemaal gerestaureerd en gedigitaliseerd door het EYE Film Instituut (voorheen Filmmuseum).

Uit de schetsen van Zwart voor de VARA blijkt duidelijk dat hij putte uit de stijl van Dollywood. Een ondeugend haantje komt uit een kerktoren en knipoogt naar de televisiekijker. Misschien was het voor de VARA toch iets te ludiek en ook de kerktoren uit de schets zal misschien niet zo in de smaak zijn gevallen. De kerktoren werd de toren van het VARA gebouw en de haan stond trots helemaal bovenop.

Het filmpje zelf is verdwenen, maar dankzij de foto van Zwart met de maquette en de schetsen kunnen we ons nog wel inbeelden hoe het er uit heeft gezien. En het eindshot kennen we omdat iemand een foto vanaf het televisiescherm heeft gemaakt van die allereerste stationcalls. We weten zelfs wat televisievormgeving ongeveer kostte in 1951. Voor drie animatiefilmpjes van ongeveer 4 seconden en 3 titels rekende Zwart 250 gulden.

fragment uit een van de schetsen van Peter Zwart voor de VARA, ca 1951 (foto en schetsen komen uit de privé collectie van de erven Peter Zwart)

Storing verzocht

Posted on by
Reply

Foutjes kunnen best mooi zijn, dat wist NOS-ontwerper Carlo Delbosq maar al te goed. Een storing in een videorecorder gebruikte hij voor de leader van Buch (met Boudewijn Büch), en voor de leader van Opsporing verzocht (1982) saboteren hij en editor Ed Braad de peperdure, pas aangeschafte Quantel edit suite. Ze komen erachter dat, wanneer je een printplaat uit een montagecomputer verwijderd en weer terugstopt, er even een kleurstoring is. Delbosq bedenkt: als ik dit nou vaak herhaal, en die verstoorde beelden achter elkaar zet, heb ik een bijzonder grafisch filmpje. Dat tijdens het proces het hoofd van de technische dienst van de NOS nét een rondleiding verzorgt aan wat gasten (‘hee, wat zit je te doen met die computer?!’), mag de pret niet drukken.

Het ‘mislukte’ resultaat ziet er goed uit, zeker in combinatie met de supermoderne computer letters. Deze worden met video opgenomen van het scherm van de letterzetcomputer (de ‘compugraphic’) en over de andere beelden gemonteerd.

De ontwerper is pas kort werkzaam bij NOS grafisch ontwerp als deze opdracht komt. In eerste instantie zijn zijn collega ontwerpers sceptisch over dit programma: is het wel ethisch verantwoord allemaal? Delbosq praat met de programmamakers en concludeert dat er niets mis is met hun bedoelingen. Opsporing verzocht wordt dus een van zijn eerste grote opdrachten. Hieronder is het originele storyboard van Delbosq te zien, klik op de thumnail voor een volledige weergave. Meer weten over Delbosq… lees het in de Beeldengeluidwiki of in het boek.