“Zondag wordt in 2014 eindelijk een gewone dag”, zegt hoofdredacteur Joost Oranje tijdens de perspresentatie van Nieuwsuur oop 17 december 2013. Want, vanaf 4 januari is Nieuwsuur er iedere dag, ook gewoon op zondag dus. De uitbreiding van zendtijd is aangegrepen als aanleiding om eens te kijken wat er inhoudelijk en qua vorm beter kan. De pers kreeg 17 december alvast een sneak preview. Maar wat was er dan veranderd, vroegen sommige aanwezigen zich af. Het sprong niet direct in het oog en dat is volgens hoofdredacteur precies de beoogde reactie. “Het was tijd voor een kleine modernisering, maar we wilden de boel niet op zijn kop zetten”, vertelt hij. Dat de nieuwe tafel nauwelijks opvalt, kunnen de ontwerpers van Fisheye dus als een compliment opvatten. Hij past naadloos in het bestaande decor. Wat natuurlijk de vraag oproept: “Waarom iets veranderen als de kijkers het misschien niet eens op zal vallen?”
De nieuwe Nieuwsuur-desk met flexibele armen. Ontwerp Fisheye
Nieuwsuur decor 2010
Lieke Fillekers, hoofd regie van Nieuwsuur vertelt dat er een paar knelpunten waren ontstaan met de oude tafel uit het decor van 2010. “De armen van de tafel staan eigenlijk in een te kleine hoek. De camera’s gaan daardoor bijna over de as als ze de presentatoren of gasten aanschieten. Daardoor zijn de zijkanten van het decor relatief veel in beeld en de twee schermen en panoramawand juist weer te weinig. Daarnaast is het aantal zitplekken beperkt, soms moeten gasten tijdens de uitzending wisselen met de presentatoren en dat is rommelig en verwarrend. Niet alleen voor de gasten, maar ook voor de kijker, die opeens op dezelfde plek iemand anders ziet zitten. Met de uitbreiding naar zondag moet het programma beter in kunnen spelen op een uiteenlopend aantal gasten en verschillende presentatievormen.” Daarom werd een pitch uitgeschreven voor een nieuwe tafel.
Bedieningspaneel voor bewegende decordelen van Fisheye
Het Belgische bureau Fisheye maakte eerder voor Nieuwsuur de opkomende beeldschermen, -‘transformer-schermen’ worden ze soms genoemd- en zij wonnen de pitch. De armen van de tafel van Fisheye hebben zoals gevraagd een wat wijdere hoek en en zijn langer zodat er meer gasten aan kunnen zitten.
Maar de “gouden vondst” is dat de armen in hoek en hoogte verstelbaar zijn. Fillekers legt uit: “We kunnen de armen dichter bij elkaar schuiven, bijvoorbeeld voor een debat, als je de gasten met elkaar wilt laten praten. De witte hoekjes rechts en links kunnen we er af halen. En de armen kunnen omlaag als er geen gasten zijn, dan zijn het gewoon decoronderdelen die perfect passen bij de achterwanden. Net als de schermen kan ik dat vanuit de regie bedienen.” Moeten we dus naast bewegende schermen, een bewegende tafel verwachten? “Nee hoor”, zegt Fillekers, “het is niet de bedoeling dat dat in beeld gebeurt. Er is zelfs een stop ingebouwd zodat de tafel niet ineens onder een gast wegzakt als iemand in de regie per ongeluk op de knop drukt.”
Het decor krijgt er dus twee bewegende onderdelen bij, maar eigenlijk is een groot deel van de studio, waar Nieuwsuur wordt opgenomen, beweegbaar. In 1994 werd studio 8 in het Videocentrum ingrijpend verbouwd. Er kwamen op afstand bestuurbare camera’s, een zeer geavanceerde regieruimte en om optimaal gebruik te maken van het geringe vloeroppervlakte werd een enorme draaischijf geplaatst. Op de draaischijf stonden de decors voor het Jeugdjournaal, het 8 uur journaal en NOVA opgesteld. Zo is met een kleine moeitje, een compleet changement uit te voeren. Een fantastisch systeem dat nog steeds in gebruik is met een kleine aanpassing: de vloer is in 2010 zo’n 40 cm opgehoogd tot gelijke hoogte met de draaischijf. Met als voordeel dat de decors wat groter kunnen, zonder dat je de draaischijf zelf ziet. De nieuwe Nieuwsuur-tafel bijvoorbeeld, steekt tijdens de uitzending over de draaischijf uit.
In een kwartier bouwen een stuk of vier man het NOS journaal om naar Nieuwsuur en omgekeerd. De panoramawanden van Nieuwsuur links gaan omhoog, de wanden rechts en het grote scherm staan op wieljes en komen links tegen de studiomuur te staan. De nieuwe tafel zweeft straks als een hovercraft op luchtkussens naar achter op de draaischijf. De vloer draait en dan staat daar al de achterwand van het NOS journaal. Dat decor is eveneens een ontwerp van Fisheye, zoals duidelijk te zien aan hun logo aan de achterzijde, maar ook aan het systeem met de luchtkussentjes. Wederom een innovatief idee van deze ontwerpers. “Het decor gaat er een beetje van trillen, maar het is veel beter dan zwenkwieltjes”, zegt een van de crewleden die meewerkt aan het changement.
Het huidige lichtplan (klik voor vergroting)
De komende dagen staat de tafel al een aantal keer op de draaischijf, zoals nu voor de perspresentatie, maar het echte testen begint pas in het nieuwe jaar. Pas dan kan men ook aan de slag met het nieuwe lichtplan. Er wordt nog gewerkt aan de details: de stoelen krijgen weer een fris-witte bekleding en dan is er het hout in de nieuwe tafel dat onverwacht glimt. Fillekers: “Dat is wel zo met ontwerpers uit België, je wipt niet snel even langs. We hebben heel veel contact gehad, bijvoorbeeld over de verhouding beenruimte en techniek onder tafel. Je wilt ook dat de gasten comfortabel zitten. Het hout glimt nu meer dan verwacht, daar moeten we nog goed naar kijken. Gaan we het vervangen of is het misschien wel mooi?” In de tussentijd werkt Martijn Schimmer verder aan de tune. Het Gelders orkest speelde de muziek opnieuw in en de komende dagen mixt hij daarvan een nieuwe versie. Ook hier is het een kwestie van “bijschaven”, een kleine verandering aan de bestaande vorm.
Het gaat om een set van vijf tekeningen die qua stijl, nummering en onderwerp duidelijk bij elkaar horen. De vijf tekeningen hebben allen het nummer 7032/18 en een volgnummer: 13 t/m 17. De wijze van nummeren is mij onbekend en het zijn daarom waarschijnlijk geen productienummers zoals die in de planning van decors werden toegewezen aan elke productie. De illustraties zijn misschien bedoeld voor drukwerk, de maataanduiding in augustijn wordt immers gebruikt voor corpsgrootte. De afbeelding ‘Het gabelkastje met de biggen’ zou dan omgerekend maar 5,5 cm breed worden.
